تفسیر
⇝✿• ? •❀°✵﷽✵°❀• ? •✿⇜
? ? هر روز تفسیـر کوتاه آیه به آیه
از ابتـدای قـــرآن
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
✨إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هَاجَرُوا وَ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللهِ وَالَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولَٰئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ ۚ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَلَمْ یُهَاجِرُوا مَا لَکُمْ مِنْ وَلَایَتِهِمْ مِنْ شَیْءٍ حَتّىٰ یُهَاجِرُوا ۚ وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلىٰ قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثَاقٌ ۗ وَاللهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ{72}
همانا کسانى که ایمان آورده و هجرت کردند و با اموال و جانهایشان در راه خدا جهاد کردند و آنان که مجاهدان و مهاجران را پناه داده و یارى کردند، آنان دوستدار و حامى و هم پیمان یکدیگرند
اما کسانى که ایمان آورده ولى هجرت نکردند حق هیچ گونه دوستى و حمایت از آنان را ندارید تا آنکه هجرت کنند
و اگر مؤمنان تحت فشار براى حفظ دینشان از شما یارى طلب کردند بر شماست که یاریشان کنید مگر در برابر قومى که میان شما و آنان پیمان ترک مخاصمه است و خداوند به آنچه انجام مى‌دهید بیناست(72)
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
⬅️ در سال سیزدهم بعثت و پس از ده سال
از دعوت علنى پیامبر به اسلام
هنوز مشرکان مکه دست از اذیت و آزار
پیامبر و مسلمانان برنداشته بودند
و روز به روز بر شدّت آن مى‌افزودند
تا اینکه تصمیم گرفتند با توطئه‌اى حساب شده
و اقدامى دسته جمعى پیامبر را به قتل برسانند
و اسلام را ریشه کن کنند
با اطلاع پیامبر صلى الله علیه و آله
از آن توطئه و جانفشانى على علیه‌السلام
شبانه مقدمات هجرت فراهم شد
و آن حضرت در اول ماه ربیع الاول
ابتدا به غار ثور رفتند و به مدت سه روز
در آنجا به گونه‌اى معجزه آسا مخفى شدند
و در این مدت تنها حضرت على علیه‌السلام
براى آن حضرت غذا تهیه کرده و اخبار
بیرون را در اختیار آن جناب قرار مى‌دادند
سرانجام پیامبر با اعلان مهاجرت مسلمانان
به یثرب و همراه آوردن اهل بیت آن حضرت
خود راهى یثرب شدند و پس از پیمودن
مسافتى حدود چهارصد کیلومتر
روز دوازدهم ربیع الاول به محله قبا رسیدند
و بقیه مهاجران نیز به آنان ملحق شدند
مردم یثرب از مهاجران استقبال شایانى
به عمل آوردند وآنها را با آغوش باز پذیرفتند
و یثرب را به «مدینةالنبی» و «مدینة الرّسول»
تغییر نام دادند
آنگاه پیامبر براى پیشگیرى و دورى از تفرقه
میان مهاجران و انصار که حدود سیصد نفر
بودند، دو به دو عقد اخوّت و برادرى جارى
کردند و مسجد قبا را پایه‌گذارى کردند
↲تفسیر نمونه، سیره ابن هشام
و فروغ ابدیت، جلد1، صفحه 450-417
«مهاجران» کسانى هستند که در مکه
به پیامبر صلى الله علیه و آله ایمان آوردند
و چون در آنجا تحت فشار بودند
خانه و کاشانه خود را رها کرده
به همراه پیامبر به مدینه هجرت کردند
و «انصار» مسلمانانى هستند که از پیامبر
اسلام و مهاجران استقبال و آنان را
در بین خود جاى داده و یارى نمودند
⬅️ در این آیه محورهایى همچون:
پیوند مهاجرین و انصار، ضرورت هجرت
بی اعتنائی به مرفّهان گریزان از هجرت
تعهّد متقابل میان مهاجران و انصار
و نجات مسلمانان دربند در صورت عدم ضرر
به پیمان‌هاى قبلى مطرح شده است
عموماً ملت‌ها مهمترین و بزرگترین حادثه‌اى
را که در حیات اجتماعى، علمى و مذهبى
آنان رخ داده و آن را نقطه عطفى در
سرگذشت ملی خود مى‌دانند
مبدأ تاریخ خود قرار داده‌اند
مثلاً میلاد حضرت مسیح علیه‌السلام
نزد مسیحیان و یا عام الفیل سالى که سپاه
ابرهه به مکه حمله کرد و نابود شد
نزد اعراب مبدأ سال قرار گرفت
دین اسلام کامل ترین شریعت آسمانى است
و از ادیان دیگر مستقل است
لذا مسلمانان میلاد حضرت مسیح را
مبناى سال خود قرار ندادند
همچنین عام‌الفیل گرچه سال تولد پیامبر بود
و یا حتی روز بعثت پیامبر صلى الله علیه و آله
مبناى سال قرار نگرفت
اما با هجرت پیامبر به مدینه که حکومتى
مستقل در آنجا پایه‌گذارى شد و مسلمانان
توانستند در نقطه‌اى آزادانه فعالیّت کنند
پیامبر شخصاً تاریخ هجرى را بنا گذاردند
↲فروغ ابدیت، جلد1، صفحه435
چنانکه مى‌توان از عبارت «مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ»
در آیه «لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى
مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ»
↲سوره توبه، آیه 108
که در مورد ساختن مسجد قبا مى‌باشد نیز
پایه گذارى سال هجرى را استفاده نمود
زیرا اولین اقدام پیامبر در هجرت به مدینه
ساختن مسجد قبا مى‌باشد
↲الصحیح من سیرة النّبى
علامه جعفر مرتضى، جلد3، صفحه40
آرى اگر هجرت نبود چه بسا اسلام
در همان نقطه محدود و نابود مى‌شد
بیشتر بلاهاى مردم از غرق شدن در رفاه
و ترک هجرت‌هاى سازنده سرچشمه مى‌گیرد
اگر همه مغزها و متخصّصان و کارشناسان
مسلمانى که در کشورهاى غربى به سر مى‌برند
به کشور خود هجرت کنند
هم ضربه به دشمن است
و هم تقویت اسلام و کشورهای اسلامی