تفسیر
⇝✿• ? •❀°✵﷽✵°❀• ? •✿⇜
? ? هر روز تفسیـر کوتاه آیه به آیه
از ابتـدای قـــرآن
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
✨بَرَاءَةٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذِینَ عَاهَدْتُمْ
مِنَ الْمُشْرِکِینَ{1}
این آیات اعلام جدائى و بیزارى و برائتى است از سوى خدا و پیامبرش نسبت به مشرکانى که با آنان پیمان بسته‌اید(1)
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
⬅️ از اینکه براى این سوره در روایات
نام‌هاى «برائت» و «توبه» آمده است
مى‌فهمیم که جزء سوره انفال نیست
بلکه سوره‌اى مستقل
است
از اینکه سوره به دلیل محتواى قهرآمیزش
بدون «بِسْمِ الله» شروع شده است
مى‌فهمیم که «بِسْمِ الله» در هر سوره
متعلّق به همان سوره و جزء آن است
نه آنکه به عنوان تشریفات و یا …
در اول هر سوره بیاید
اعلام برائت بخاطر پیمان شکنى کفار بود
که در آیه 7 و 8 مطرح شده است
وگرنه قانون کلّی مراعات پیمان هاست
و تا طرف مقابل به پیمان وفادار باشد
باید آن را نگهداشت
چنانکه در آیه 4 آمده است:
«إِلَّا الَّذِینَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ثُمَّ لَمْ
یَنْقُصُوکُمْ شَیْئاً وَلَمْ یُظاهِرُوا عَلَیْکُمْ
أَحَداً فَأَتِمُّوا إِلَیْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلى مُدَّتِهِمْ»
به میثاقتان با مشرکانى که پیمان نشکسته
و توطئه‌اى نکرده‌اند تا آخر مدت وفادار بمانید
به علاوه مسلمانان به دلیل ضعف
تن به آن پیمان دادند وگرنه خواسته
مسلمانان قلع و قمع هر چه سریعتر شرک است
⬅️ ماجراى اعلان این آیات:
در سال هشتم هجرى مکه فتح شد
اما مشرکان همچنان براى انجام مراسم عبادى
خود که آمیخته با خرافات و انحرافات بود
به مکه مى‌آمدند و از جمله عاداتشان این بود
لباسى را که با آن طواف مى‌کردند، صدقه مى‌دادند
یک زن که مى‌خواست طواف‌هاى بیشترى
انجام دهد چون دیگر لباسى نداشت
به اجبار کفار برهنه طواف کرد
و مردم به او نگاه مى‌کردند
این وضع براى پیامبر و مسلمانان که در
اوج قدرت بودند غیر قابل تحمل بود
پیامبر منتظر فرمان خدا بود تا آنکه
این سوره در مدینه نازل شد
پیامبر صلى الله علیه و آله به ابوبکر
مأموریت داد تا آیاتى از آن را بر مردم مکه
بخواند شاید انتخاب ابوبکر به دلیل آن بود
که او پیرمرد بود و کسى نسبت به او
حساسیت نداشت
اما وقتى او به نزدیک مکه رسید
جبرئیل از سوى خدا پیام آورد که تلاوت
آیات را باید کسى انجام دهد که از خاندان
پیامبر باشد آن حضرت علی علیه‌السلام
را مأمور این کار کرد و فرمود:
من از او هستم و او از من است
علی علیه‌السلام در وسط راه آیات را از
ابوبکر گرفت و به مکه رفت و بر مشرکان
قرائت نمود
⬅️ ماجراى تلاوت آیات این سوره توسط
على علیه‌السلام در کتب اهل سنّت نیز آمده
و از اصحاب کسانى همچون ابوبکر
و على علیه‌السلام، ابن عباس، انس‌بن مالک
جابر بن عبدالله انصارى آن را روایت کرده‌اند
و در منابع بسیارى نقل شده است
↲مسند احمد حنبل، جلد3، صفحه 212
و صفحه 283، جلد1، صفحه 151 و 330
↲مستدرک صحیحین، جلد3، صفحه51
↲تفسیر المنار، جلد10، صفحه157
↲تفسیر طبرى، جلد10، صفحه6
↲تفسیر ابن کثیر جلد2، صفحه 322 و 333
↲احقاق‌الحق، جلد5، صفحه368
↲فضائل‌الخمسه، جلد2، صفحه342
↲الغدیر، (جلد6، صفحه 338)
نام هفتاد و سه نفر که این ماجرا را
نقل کرده‌اند آمده است
برخى از اهل سنّت تلاش کرده‌اند
که آن را امرى عادى جلوه دهند
تا امتیازى براى حضرت على علیه‌السلام
به حساب نیاید و تحویل مأموریت تلاوت را
به علی علیه‌السلام براى تألیف دل او دانسته‌اند
نه امتیازى براى او
در حالى که براى به دست آوردن دل کسى
کارى بی خطر به او محوّل مى‌کنند
نه تلاوت آیات برائت از مشرکان
آن هم در منطقه شرک و توسط
مثل فخررازى و آلوسى در تفسیرهایشان
کسی که بسیارى از مشرکان را در جنگ‌ها
کشته است و عده‌اى کینه او را در دل دارند
وقتى خداوند به حضرت موسى علیه‌السلام
فرمان داد که نزد فرعون رفته
او را به توحید دعوت کند وى گفت:
خدایا من یک نفر از آنان را کشته‌ام
مى‌ترسم مرا به قصاص بکشند
برادرم را به همراه من بفرست
ولى على علیه‌السلام که تعداد زیادى از
سران شرک را کشته بود به تنهائی رفت
و آیات برائت را در نهایت آرامش خواند
آن هم در جاى حساسى چون منىٰ
و کنار جمره عقبه
⬅️ نکاتى که توسط على علیه‌السلام
به کفار اعلام شد عبارت بود از
❶ اعلام برائت و لغو پیمان‌ها
❷ ممنوعیت شرکت مشرکان در حج
از سال آینده
❸ ممنوعیت طواف در حالت برهنگى
❹ ممنوعیت ورود مشرکان به خانه خدا
در موارد زیادى از قرآن، خدا و رسول
در کنار هم مطرح شده‌اند از جمله:
الف: در هدیه و لطف
«أَغْناهُمُ الله وَ رَسُولُهُ»
↲سوره توبه، آیه 74
ب: در بیعت
«إِنَّ الَّذِینَ یُبایِعُونَکَ إِنَّما یُبایِعُونَ اللهَ»
↲سوره فتح، آیه 10
ج: در اطاعت وپیروى
«مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللهَ»
↲سوره نساء، آیه 80
د: در برائت و بیزارى از دیگران
«بَراءَةٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ»