تفسیر
⇝✿• ? •❀°✵﷽✵°❀• ? •✿⇜
? ? هر روز تفسیـر کوتاه آیه به آیه
از ابتـدای قـــرآن
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
✨وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلىٰ أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ ۖ قَالُوا بَلىٰ شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَٰذَا غَافِلِینَ{172}
و به یاد آور زمانى که پروردگارت از پشت بنی آدم فرزندان و ذرّیّه آنان را بر گرفت و آنان را گواه بر خودشان ساخت و فرمود: آیا من پروردگار شما نیستم؟
گفتند: بلى ما گواهى دادیم که تو پروردگار مائی، این اقرار گرفتن از ذریّه آدم براى آن بود تا در روز قیامت نگوئید: ما از این غافل بودیم(172)
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
⬅️ «ذُرِّیَّةٌ» یا از «ذر» به معناى ذرّات
بسیار کوچک غبار یا مورچه‌هاى ریز است
که مراد از آن در اینجا اجزاى نطفه انسان
و یا فرزندان کوچک و کم سن و سال مى‌باشد
یا از ریشه «ذَرو»، به معناى پراکنده ساختن
و یا از «ذَرَأَ» به معناى آفریدن است
↲تفسیر نمونه
اما اغلب به فرزندان گفته مى‌شود
⬅️ چگونگى پیمان گرفتن خدا از بنی آدم
در این آیه بیان نشده است
ولى مفسّران اقوال متعدّدى بیان کرده‌اند
که مشهورترین آنها دو قول است
◽️ الف: طبق روایات پس از خلقت حضرت
آدم همه فرزندان او تا پایان دنیا به صورت
ذرّات ریز و پراکنده همچون مورچگان
از پشت او بیرون آمده
مورد خطاب و سؤال الهى قرار گرفتند
و به قدرت الهى به ربوبیّت خدا اعتراف کردند
سپس همه به صلب و گل آدم برگشتند تا به
تدریج و به طور طبیعى به این جهان بیایند
این عالم را «عالم ذرّ»
و آن پیمان را «پیمان ألَست» مى‌گویند
↲کافی، جلد2، صفحه13
⬅️ امام صادق علیه‌السلام فرمود:
بعضى از ذریّه آدم در عالم ذرّ به زبان
اقرار کردند ولى ایمان قلبى نداشتند
↲تفسیر نور الثقلین
از پیامبر صلى الله علیه و آله نقل شده
که این اقرار روز عرفه انجام شده است
↲تفسیر درّالمنثور
◽️ب: مراد از عالم ذرّ همان پیمان فطرت
و تکوین مى‌باشد. یعنى هنگام خروج
فرزندان آدم از صلب پدران به رحم مادران
که ذرّاتى بیش نیستند
خداوند فطرت توحیدى و حق جوئی را
در سرشت آنها مى‌نهد و این سرّ الهی به
صورت یک حس درونى در نهاد و فطرت
همه به ودیعت نهاده مى‌شود
همچنین در عقل و خردشان، خداباورى به
صورت یک حقیقت خود آگاه نقش مى‌بندد
و لذا فطرت و خرد بشرى بر ربوبیّت خداوند
گواهى مى‌دهد
⬅️ در بعضى روایات که از امام صادق
علیه‌السلام درباره فطرت سؤال شده است
امام فطرت را همان عالم ذرّ دانسته‌اند
↲تفسیر برهان، و نورالثقلین
↲پیام قرآن، جلد3، صفحه117
⬅️ در برخى روایات فطرت
اثر عالم ذرّ است‌نه خود آن
«ثبت المعرفة فى قلوبهم و نسوا الموقف»
بنابراین انسان‌ها در زمان و موقفى اقرار
کرده ولى آن را فراموش کرده‌اند
و اثر آن اقرار همان فطرتى است که
به سوى او گرایش دارد
به هرحال آیه مورد گفتگوى متکلمان
محدثان و مفسران است
لذا ما علم آن را به اهلش که همان راسخان
در علم هستند واگذار مى‌کنیم
↲تفسیر عیاشى و محاسن برقى
جلد1، صفحه261
◽️⇦ نکتـــه‌ها ↯
⓵ تمام انسان‌ها فرزندان حضرت آدم
علیه‌السلام هستند و خداوند از آنها
بر ربوبیّت خود اقرار گرفته است
«وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ .. أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ»
⓶ خداوند توحید را در فطرت
و سرشت انسان‌ها قرار داده است
«أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ»
هر انسانى به گونه‌اى ربوبیّت و وحدانیّت
خداوند را دریافته و بر آن گواه است
⓷ خداوند پس از آفرینش انسان
ربوبیّت خود را بر او آشکار کرد
تا به هنگام لزوم گواهى دهد «أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ»
⓸ میثاق فطرت و خداجوئی براى
اتمام حجّت است «أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ»
⓹ در روز قیامت ادّعاى غفلت
از ربوبیّت خداوند پذیرفته نیست
«إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلِینَ»
عذر جهل و غفلت نزد خداوند پذیرفته نیست
? تفسیر نور
°❀°▪️°❀°▪️°❀°▪️°❀°
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
