تفسیر
⇝✿• ? •❀°✵﷽✵°❀• ? •✿⇜
? ? هر روز تفسیـر کوتاه آیه به آیه
از ابتـدای قـــرآن
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
✨وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا یَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لَا یُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا یَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولَٰئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولَٰئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ{179}
و همانا بسیارى از جن و انس را براى دوزخ آفریدیم که سرانجامشان به آنجا مى‌کشد چرا که آنان دلهائی دارند که با آن حق را درک نمى‌کنند و چشمانى دارند که با آن نمى‌بینند و گوش‌هائی دارند که با آن نمى‌شنوند آنان همچون چهارپایان بلکه گمراه‌ترند، آنان همان غافلانند(179)
❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋༅༅❋
⬅️«ذَرَأَ» از «ذَرْء» در اصل به معناى
پراکنده ساختن و انتشار است و در اینجا
به معناى خلق، آفرینش و اظهار نمودن است
سـ ❓ ـؤال:
قرآن در این آیه آفرینش بسیارى از
جن و انس را براى دوزخ مى‌داند
و در آیه‌اى دیگر خلقت جن و انس را
براى عبادت مى‌شمارد
«وَما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ»
↲سوره ذاریات، آیه 56
کدام یک صحیح است؟
پاسـ☑️ـخ:
هدف اصلى آفرینش
خداپرستى و عبودیّت است
ولى نتیجه کار بسیارى از انسان‌ها
در اثر عصیان، طغیان و پایدارى در کفر
و لجاجت دوزخ است
گویا که در اصل براى جهنم خلق شده‌اند
⬅️ حرف «لام» در «لِجَهَنَّمَ»
براى بیان عاقبت است نه هدف
مانند نجار که هدف اصلى او از تهیه کردن
چوب، ساختن در و پنجره‌هاى زیباست
ولى کار به سوزاندن چوب‌هاى بى‌فایده
در بخارى مى‌انجامد که آن هدف فرعى است
⬅️ این مطلب شبیه این جمله حضرت
على علیه‌السلام است که مى‌فرماید:
خداوند فرشته‌اى دارد که هر روز
با صدای بلند مى‌گوید:
«لِدوا للموت وَاجمعوا للفناء وَابنوا للخراب»
بزائید براى مرگ و بسازید براى خرابى
یعنى پایان تولّد، مرگ، آخر ثروت‌اندوزى
فنا و پایان ساختمان ساختمان، خرابى است
↲نهج‌البلاغه، کلمات قصار 132
⬅️ آرى، انسان‌هائی که هویّت انسانى خود
را از دست داده‌اند جایگاهى جز آتش ندارند
«أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَکْثَرَهُمْ یَسْمَعُونَ أَوْ یَعْقِلُونَ
إِنْ هُمْ إِلَّا کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا»
↲سوره فرقان، آیه 44
چنانکه خود آنان نیز اعتراف مى‌کنند
که اگر دستورات الهى را شنیده بودند
و تعقّل مى‌کردند در جهنم جاى نداشتند
«قالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کُنَّا
فِی أَصْحابِ السَّعِیرِ»
↲سوره ملک، آیه 10
⬅️ انسان در داشتن چشم، گوش و زبان
شبیه حیوان است ولى کیفیت و هدف
بهره بردارى انسان از نعمت‌ها باید بهتر
و بیشتر باشد وگرنه همچون حیوان
بلکه پست‌تر از اوست
انسان باید علاوه بر ظاهر ملکوت را ببیند
و علاوه بر سر و صداهاى ظاهرى
زمزمه‌هاى باطنى و معنوى را بشنود
⬅️ از امام صادق علیه السلام پرسیدند:
چرا خداوند تمام بندگانش را مطیع
و موحّد نیافرید؟ حضرت فرمودند:
اگر چنین مى‌شد، دیگر ثواب و عقاب
معنا نداشت زیرا آنان مجبور بودند
و اختیارى نداشتند اما خداوند انسان را
مختار آفرید و علاوه بر عقل و فطرت
با تعالیم پیامبران و کتب آسمانى
مسیر هدایت او را روشن کرد
و او را به اطاعت فرمان داد
و از نافرمانى نهى کرد
تا فرمانبرداران از عاصیان مشخص شوند
گرچه تمام اسباب طاعت و عصیان را
خداوند آفریده اما به چیزى امر یا نهى نکرده
مگر آنکه انسان مى‌تواند ضد آن را نیز
انجام دهد و مجبور نیست
↲تفسیر اثنی عشری
↲بحارالانوار، جلد3، صفحه6
آرى تکلیف‌پذیرى تنها ارزش و وجه
امتیاز انسان از دیگر موجودات است
◽️⇦ نکتـــه‌ها ↯
⓵ فرجام بسیارى از انسان‌ها و جنیان
دوزخ است «ذَرَأْنا»
⓶ جن هم مثل انسان تکلیف و اختیار
کیفر و پاداش دارد «مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ»
⓷ ملاک انسانیت فهم پذیرش معارف
و تکالیف دینى است
وگرنه انسان مانند حیوانات است
«أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ»
⓸ کسى که با وجود توانایى
از نعمت‌هاى الهى درست بهره نبرد
بدتر از موجودى است که اساساً آنها را ندارد
«بَلْ هُمْ أَضَلُّ»
⓹ انسان‌هاى غافل و بی بصیرت
در بى‌تفاوتى، شکم‌پرستى، شهوت‌رانى
استثمار شدن و محرومیت از لذت معرفت
مانند چهارپایان بلکه بدتر از آن مى‌باشند
«أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ»
⓺ انسان‌هاى بی بصیرت از هدف
خدا، خود، امکانات، آخرت، ذریّه
آیات الهى، قانون خدا، الطاف گذشته
و گناهان خویش غافلند
«أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ»
⓻ دوزخى شدن بسیارى از انسان‌ها
بخاطر بهره نبردن از نعمت‌هاى الهى
در مسیر هدایت و کمال است
زیرا با داشتن چشم، گوش و دل
گرفتار غفلت شده‌اند
«أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ»
? تفسیر نور